منتور کیست و منتورینگ چیست ؟
حتماً به اصطلاح «منتور» و «منتورینگ» برخورده‌اید
اگر این روزها مقاله‌های مربوط به حوزه‌های کارآفرینی و مدیریت کسب‌وکار را خوانده باشید، حتماً به اصطلاح «منتور» و «منتورینگ» برخورده‌اید. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا چکیده‌ای از این مفهوم و وظایف منتور را برای شما بازگو کنیم.
منتورینگ چیست؟ منتورینگ را معمولاً به این صورت تعریف می‌کنند: یک رابطه‌ی حرفه‌ای که طی آن، یک شخص باتجربه و آگاه (منتور) به فرد دیگری کمک می‌کند تا مهارت‌ها و دانشش را در زمینه‌ی حرفه‌ای مشخصی ارتقا دهد.
منتور کیست؟ منتور شخصی است که دارای تجربه در یک زمینه‌ی تخصصی است و می‌تواند به شخص دیگری که تجربه‌ی کمتری در همان زمینه دارد کمک کند.
به طور کلی، حوزه‌ی فعالیت‌های منتورها را در دو گروه می‌توان دسته‌بندی کرد؛ حوزه‌ی شغلی (حرفه‌ای) و حوزه‌ی روان‌شناختی. در حوزه‌ی حرفه‌ای، منتور تلاش می‌کند تا به عنوان یک مربی به فرد توصیه‌هایی داشته باشد و رشد و عملکرد حرفه‌ای او را بالا ببرد. در حوزه‌ی روان‌شناختی، منتور به عنوان یک الگو ایفای نقش می‌کند و به عنصر الهام‌بخش تبدیل می‌شود. این دو حوزه معمولاً همزمان اتفاق می‌افتند و به فرد این امکان را می‌دهند تا علاوه بر پیشرفت در حوزه‌ی شغلی، توازنی مناسب بین شغل و زندگی شخصی برقرار سازد.
منتورینگ دارای چه ویژگی‌هایی است؟
دانش، توصیه و منابعی که منتور با فرد در میان می‌گذارد بستگی به اهداف رابطه‌ی منتورینگ دارد. ممکن است منتور اطلاعاتی را راجع به مسیر شغلی خود به فرد بدهد یا بیشتر به دنبال پشتیبانی کردن احساسی، دادن انگیزه و بازی کردن نقش یک الگو باشد. کمک به کشف ظرفیت‌های جدید در هر شغل، هدف‌گذاری صحیح و شناسایی منابع نیز می‌تواند در حوزه‌ی عملکرد منتور قرار بگیرد. نقش منتور با توجه به نیاز فرد تغییر می‌کند. بعضی از رابطه‌های منتورینگ بر اساس برنامه‌هایی ساختاریافته و منظم بنا شده‌اند که انتظارات و دستورالعمل‌های مشخصی دارند ولی بعضی دیگر، حالتی غیررسمی دارند.
مفهوم منتورینگ ساده است اما اجرای موفقیت‌آمیز آن می‌تواند چالش برانگیز باشد.
ویژگیهای منتورینگ بهینه از نظر انجمن روان‌شناسی امریکا به این صورت است: توانایی و تمایل به
- · ارزش قائل شدن برای فرد
- · ایجاد کردن اعتماد و احترام دو جانبه
- · رازداری
- · گوش دادن به آنچه گفته می‌شود و نحوه‌ی گفتن آن
- منتور چه وظایفی دارد؟
کارهایی که منتور انجام می‌دهد با توجه به نیاز افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی منتور؛
· دانش و تجربیات زندگی خود را به اشتراک می‌گذارد
· توصیه می‌کند و مشاوره می‌دهد
· گوش می‌دهد
· الهام می‌بخشد
· تشویق می‌کند
· با علاقه به سؤالات و نگرانی‌های فرد پاسخ می‌دهد
· صادق و انتقادپذیر است
· راجع به هدف‌گذاری بحث می‌کند
· در مورد رشد شغلی و حرفه‌ای مشاوره می‌دهد
· منابع را شناسایی می‌کند
· به رشد مهارت‌های مدیریت و رهبری کمک می‌کند
· برای رشد فرهنگ سازمانی تلاش می‌کند
· می‌تواند باعث شفافیت در سازمان شود
· رزومه‌ها را بررسی می‌کند
· نکته‌های کلیدی برای مصاحبه را تعیین می‌کند
· حمایت کننده است
· ممکن است فرد را به اشخاص کاربلد دیگری ارجاع دهد
· فرد را به چالش می‌کشد تا از حوزه‌ی امن خودش بیرون بیاید
· یک محیط یادگیری ایمن برای ریسک کردن ایجاد می‌کند
· روی رشد همه‌جانبه‌ی فرد تمرکز دارد
اپرا وینفری، مجری معروف امریکایی می‌گوید: «منتور کسی است که به شما اجازه می‌دهد تا امید را در درون خودتان ببینید.»
منتورینگ چه مزایایی دارد؟
پژوهش‌ها نشان داده است که کسانی که از وجود منتور بهره برده‌اند، احساس رضایت بیشتری نسبت به شغل خود دارند. علاوه براین، این افراد اغلب اوقات عملکرد بالاتری پیدا کرده‌اند، حقوق بالاتری می‌گیرند و روند پیشرفت‌شان در شغل سریع‌تر است.
نتیجه‌گیری
مدت مدیدی است که منتورینگ به عنوان ابزاری مهم برای رشد شغلی مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از روان‌شناسانِ شغلی همواره به افراد توصیه می‌کنند که یک منتور برای خود پیدا کنند، چه به صورت غیررسمی و چه در قالب برنامه‌های سازمان‌یافته. فارغ از اینکه منتور و فرد چطور به یکدیگر وصل شده باشند، اخلاق چنین حکم می‌کند که رابطه‌ی آنها باید بر اساس رفتار حرفه‌ای و احترام برای هر دو طرف شکل بگیرد. منتورینگ یک فرآیند پویاست و بهره بردن از شبکه‌ای از منتورها باعث می‌شود تا فرد با چندین منتور که هر کدام در زمینه‌ای خاص تبحر دارند آشنا شود و از تجربیات‌شان استفاده کند. رابطه‌های موفق منتورینگ معمولاً به دوستی‌های قوی تبدیل می‌شوند که هر دو طرف از حمایت و تجارب یکدیگر بهره می‌برند.